Wzrost liczby zachorowań na nowotwory – alarmujące dane
Nowotwory złośliwe stanowią jedno z największych wyzwań zdrowotnych świata, Polski i regionu. Z danych zawartych w najnowszym raporcie dotyczącym województwa kujawsko-pomorskiego wynika, że w 2022 roku odnotowano 11 046 nowych zachorowań, z czego 5 285 przypadków dotyczyło mężczyzn, a 5 761 kobiet. W porównaniu z rokiem 2021 oznacza to wzrost o 4,7%, co potwierdza rosnącą skalę problemu.
Najczęściej diagnozowane nowotwory
U mężczyzn dominowały:
- Rak gruczołu krokowego – 1 206 osób (22,82%),
- Rak płuca – 924 osoby (17,48%),
- Rak jelita grubego – 606 osób (11,47%).
U kobiet najczęściej występowały:
- Rak piersi – 1 348 osób (23,40%),
- Rak płuca – 727 osób (12,62%),
- Rak jelita grubego – 517 osób (8,97%).
Nowotwory o najwyższej śmiertelności
Województwo kujawsko-pomorskie odnotowało również wysoką liczbę zgonów z powodu nowotworów. Rak płuc jest najczęstszą przyczyną śmierci wśród zarówno mężczyzn (26,43%), jak i kobiet (21,62%). Kolejne miejsca zajmują nowotwory jelita grubego oraz rak prostaty u mężczyzn i rak piersi u kobiet.
Przyczyny wzrostu zachorowalności
Eksperci wskazują na kilka kluczowych czynników, które mają wpływ na rosnącą liczbę zachorowań:
- Starzenie się społeczeństwa – ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem,
- Styl życia – nieprawidłowa dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu,
- Poprawa diagnostyki – większa wykrywalność dzięki nowoczesnym metodom badań.
Rola profilaktyki w walce z nowotworami
Prof. Janusz Kowalewski, dyrektor Centrum Onkologii w Bydgoszczy zwraca uwagę na kwestię świadomości społeczeństwa w zakresie profilaktyki: „Nasze społeczeństwo przywiązuje ogromną wagę do tzw. medycyny naprawczej, czyli leczenia prowadzonego przez lekarzy, przez szpitale i w tym widzą szansę i ratunek. Trzeba jednak podkreślić, że najważniejsze jest to, w jaki sposób my sami, my społeczeństwo żyjemy od wczesnych lat szkolnych, poprzez studia, wiek średni aż do sędziwego. To, jak długo będziemy żyć i jak długo będziemy się cieszyć własnym zdrowiem, w największym stopniu zależy od nas samych – czy będziemy się właściwie odżywiać, korzystać z ruchu, czy nie będziemy palić papierosów i pić alkoholu, czy nie będziemy narażać się na działanie promieni słonecznych, czy wreszcie będziemy korzystać z tego, co oferuje medycyna w ramach badań profilaktycznych.”
Prof. Kowalewski podkreśla również znaczenie szybkiej diagnostyki: „Z jednej strony musimy zrobić wszystko, by nie zachorować na nowotwór, a z drugiej strony, jeśli jednak zachorujemy, to trzeba starać się, by był on wykryty jak najszybciej, we wczesnej fazie, bo wtedy szansa na jego wyleczenie jest największa.”
„Pamiętajmy więc o tym, że bardzo dobrze, że mamy wokół znakomitych lekarzy, bardzo dobrze, że mamy nowoczesne szpitale, takie jak Centrum Onkologii w Bydgoszczy, natomiast każdy z nas powinien wziąć też sprawy własnego zdrowia we własne ręce i dbać o to, co nazywamy zdrowiem społeczeństwa. To jest nie do przecenienia.”
Badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie w wykrywaniu nowotworów we wczesnym stadium, co znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie. W 2022 roku w województwie kujawsko-pomorskim dzięki programom profilaktycznym wykryto 296 nowotworów, w tym:
224 przypadki raka piersi,
37 przypadków raka szyjki macicy,
25 przypadków raka płuca.
Dr Tomasz Mierzwa, koordynator Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia, podkreśla: „Musimy sobie zdawać sprawę, jak ważna jest profilaktyka, jako jedna z dróg, po pierwsze, do wczesnego rozpoznania choroby nowotworowej, a po drugie, co nawet ważniejsze do tego by starać się uniknąć zachorowania na choroby nowotworowe.”
Mimo to udział mieszkańców regionu w badaniach profilaktycznych nadal jest niewystarczający. „Niestety zainteresowanie badaniami nie jest takie, jakiego byśmy sobie życzyli. Liczba kobiet zgłaszających się do badań cytologicznych to zaledwie 20%, w mammografii 30-35%” – alarmuje dr Mierzwa.
Najważniejsze badania profilaktyczne obejmują:
Mammografię – zalecaną co 2 lata dla kobiet w wieku 45-74 lat. „To badanie wykrywa znakomicie wczesne zmiany i doprowadziło do zmiany strategii leczenia – coraz więcej kobiet leczymy bez konieczności wykonywania amputacji piersi” – podkreśla ekspert.
Cytologię – wykonywaną co 3 lata dla kobiet w wieku 25-64 lat, pozwalającą na wykrycie zmian nowotworowych oraz obecności wirusa HPV, który jest główną przyczyną raka szyjki macicy u kobiet i innych nowotworów u obu płci.
Kolonoskopię – dla osób w wieku 50-65 lat, wykonywaną co 10 lat, która pozwala na usunięcie zmian przedrakowych i tym samym zapobieganie nowotworowi jelita grubego.
Po pierwsze: profilaktyka
Nowotwory złośliwe stanowią ogromne zagrożenie dla zdrowia mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Rosnąca liczba zachorowań i wysoka śmiertelność wymagają intensyfikacji działań profilaktycznych i edukacyjnych. Regularne badania pozwalają na wczesne wykrycie nowotworu, co daje szansę na skuteczne leczenie i znacznie lepsze rokowania.
„To są niekiedy bardzo proste działania, które mają zmniejszyć ryzyko zachorowania: nie pal, dbaj o aktywność fizyczną, stosuj właściwą dietę, unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce” – przypomina dr Mierzwa.
Zachęcamy wszystkich mieszkańców regionu do skorzystania z dostępnych programów profilaktycznych i dbania o swoje zdrowie!
