Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii

Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii w Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy jest jednym z najnowocześniejszych ośrodków w Europie Środkowo-Wschodniej, specjalizujących się w leczeniu pierwotnych i przerzutowych nowotworów układu nerwowego. Placówka łączy zaawansowane technologie radiochirurgiczne i radioterapeutyczne z badaniami naukowymi i międzynarodową współpracą akademicką, kształtując optymalne leczenie interdyscyplinarne i przyszłość neuroonkologii.

Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii został utworzony w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na specjalistyczną i skoordynowaną opiekę nad pacjentami z nowotworami centralnego układu nerwowego. Unikalną cechą Zakładu jest współpraca w ramach konsylium z większością ośrodków neurochirurgii w regionie, co pozwala na skoordynowaną opiekę także po leczeniu.

Koordynator Zakładu został nagrodzony przez Marszałka Województwa Kujawsko Pomorskiego w kategorii „Ochrona zdrowia” oraz przez portal Rynek Zdrowia w kategorii „Lekarz Rynku Zdrowia 2024”.

Kadra medyczna

Obecnie Zakład zatrudnia kilkunastu lekarzy, wśród których znajdują się:

• specjaliści neurochirurgii – odpowiedzialni za interdysycplinarną opiekę w ramach konsylium i kwalifikacje do zabiegów,
• onkolodzy kliniczni– zajmujący się kompleksową diagnostyką i leczeniem nowotworów,
• onkolodzy, specjaliści w dziedzinie radioterapii – kadrę stanowi zespół ekspertów w stosowaniu stereotaktycznych metod radioterapii, które umożliwiają celowane i minimalnie inwazyjne leczenie zmian nowotworowych.

Taki multidyscyplinarny zespół pozwala na indywidualne podejście do każdego pacjenta i zapewnienia wysoki standard opieki medycznej.

Specjalizacje i metody leczenia

Zakład stosuje najnowocześniejsze technologie leczenia nowotworów mózgu i rdzenia kręgowego, w tym:

• radiochirurgię stereotaktyczną (SRS) – precyzyjne leczenie pojedynczych i mnogich przerzutów do mózgu, umożliwiające zatrzymanie progresji choroby. W radiochirurgii wykorzystujemy nowoczesne techniki niewymagające inwazyjnej ramy stereotaktycznej, stosujemy terapię łukową i system Exactrac,
• radioterapię stereotaktyczną (SRT) – skuteczną metodę leczenia dużych i nieregularnych ognisk nowotworów, które pozostają poza zasięgiem nowoczesnej neurochirurgii,
• radiochirurgię nowotworów kręgosłupa – dedykowaną leczeniu pierwotnych i przerzutowych guzów kręgosłupa, opartą na fuzji obrazowania PET, MR i CT, pozwalającą na bezinwazyjne zniszczenie osłoniaków nerwów rdzeniowych, guzów kanału kręgowego, takich jak: haemangioblastoma, ependymoma czy meningioma, a także przerzutów do kręgosłupa,
• nowoczesne techniki obrazowania w planowaniu radioterapii – wykorzystujemy 18F-FET-PET oraz metody molekularne do precyzyjnego określenia obszaru nowotworowego i maksymalizacji skuteczności leczenia,
• Tumor Treating Fields (TTFields) – innowacyjną terapię nowotworów mózgu, wykorzystującą pole elektryczne do hamowania podziału komórek nowotworowych, wdrażaną w ramach badań klinicznych.

Nowoczesna technologia: Linac MR – pierwsze w Polsce zintegrowane urządzenie do radioterapii z rezonansem magnetycznym

Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii jako pierwszy w Polsce dysponuje Linac MR, rewolucyjnym systemem do radioterapii zintegrowanym z rezonansem magnetycznym (MRI). To przełomowa technologia, umożliwiająca:

• obrazowanie w czasie rzeczywistym podczas napromieniania – precyzyjne śledzenie zmian nowotworowych i minimalizację uszkodzeń zdrowych tkanek,
• dynamiczne dostosowanie leczenia do zmian w anatomii pacjenta – terapia adaptacyjna umożliwia dostosowanie planu leczenia na podstawie rzeczywistych warunków w momencie napromieniania,
• większą skuteczność leczenia guzów mózgu i kręgosłupa – szczególnie w przypadkach, gdzie margines terapeutyczny jest minimalny a torbielowata struktura guza może ulegać zmianie podczas kilkutygodniowej radioterapii.

Linac MR stanowi jedno z najbardziej zaawansowanych narzędzi radioonkologicznych w Polsce i jedno z niewielu dostępnych w Europie, co stawia Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii wśród światowych liderów nowoczesnej radioterapii.

Współpraca Naukowa i Akademicka

Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii aktywnie współpracuje z renomowanymi ośrodkami akademickimi i badawczymi, w tym:

• Politechniką Bydgoską – gdzie prof. Maciej Harat pełni funkcję kierownika Katedry Medycyny Klinicznej,
• Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – realizując wspólne projekty badawcze w zakresie radiochirurgii i neuroonkologii,
• Europejską Organizacją Badań i Leczenia Nowotworów (EORTC) – Brain Tumor Group – współpraca w badaniach nad optymalizacją terapii nowotworów mózgu,
• Europejskim Towarzystwem Radioterapii i Onkologii (ESTRO) – CNS Focus Group – udział w międzynarodowych wytycznych dotyczących radioterapii neuroonkologicznej.

Zakład bierze aktywny udział w organizacji konferencji i warsztatów o zasięgu ogólnopolskim, oraz jest gospodarzem Spotkań Sekcji Radiochirurgii Stereotaktycznej Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej.

Najważniejsze Projekty Badawcze

Zakład prowadzi liczne badania kliniczne i eksperymentalne, które kształtują przyszłość radiochirurgii i neuroonkologii:

• TTFields and Radiosurgery of Recurrent Glioblastoma +/- 18F-FET-PET (TaRRGET Trial, NCT04671459) – badanie fazy II nad łączeniem terapii TTFields z radiochirurgią w leczeniu nawrotowego glejaka (2021-2024).
• METIS Trial (NCT02831959) – międzynarodowe badanie III fazy oceniające skuteczność terapii TTFields w leczeniu przerzutów do mózgu u pacjentów z NSCLC, prezentowane na ASCO 2024.
• Badanie RENESANS – zastosowanie przedoperacyjnej radioterapii stereotaktycznej w dużych przerzutach do mózgu.
• Safety and Efficacy of Irradiation Boost Based on 18F-FET-PET in Patients with Newly Diagnosed Glioblastoma  – badanie nad ukierunkowaniem wyższej dawki na zmiany uwidocznione w PET w glejakach.

Najważniejsze Publikacje

Zakład Neuroonkologii i Radiochirurgii regularnie publikuje wyniki badań w prestiżowych czasopismach medycznych, w tym ostatnio:

1. Combining amino acid PET and MRI imaging increases accuracy to define malignant areas in adult glioma
, Nature Communications (Impact Factor: 17.7, 2023),
2. Safety and Efficacy of Irradiation Boost Based on 18F-FET-PET in Patients with Newly Diagnosed Glioblastoma
, Clinical Cancer Research (IF: 13.6, 2022),
3. A Biopsy-Controlled Prospective Study of Contrast-Enhancing Diffuse Glioma Infiltration Based on FET-PET and FLAIR
, Cancers (IF: 4.5, 2024).

Misją Zakładu jest dostarczanie najbardziej precyzyjnych, skutecznych i innowacyjnych metod leczenia nowotworów układu nerwowego. Placówka łączy światowej klasy badania naukowe z kliniczną doskonałością, zapewniając pacjentom dostęp do terapii porównywalnych z tymi oferowanymi przez najlepsze ośrodki.