4 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Świadomości HPV. To okazja, by dowiedzieć się więcej o wirusie, który wciąż jest tematem tabu, ale który może mieć ogromny wpływ na zdrowie, szczególnie
jeśli nie podejmiemy działań, by się przed nim ochronić. Warto więc wiedzieć, jak HPV wpływa na naszą przyszłość zdrowotną, dlaczego warto się szczepić, i jak dzięki prostej profilaktyce można uniknąć poważnych chorób.
Czym jest HPV i jak wpływa na nasze zdrowie?
HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) to powszechnie występujący wirus. Statystyki mówią, że prawie każdy w ciągu życia zetknie się z HPV. Większość osób nie ma pojęcia, że go ma, bo zakażenie często przebiega bezobjawowo. Jednak wirus HPV nie jest taki niewinny – niektóre jego typy mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym do nowotworów. Tak, wirus, który tak często nas niepokoi, może
w niektórych przypadkach prowadzić do raka!
Jak HPV przekłada się na zachorowanie na nowotwór?
HPV jest odpowiedzialny za około 630 000 przypadków raka rocznie na całym świecie. Może wywoływać nie tylko brodawki na skórze, ale także poważne nowotwory, szczególnie w miejscach intymnych.
W zależności od typu wirusa, z którym się stykamy, zakażenie może prowadzić do:
- Raka szyjki macicy – aż 90% przypadków tego nowotworu to wynik zakażenia HPV. Większość kobiet, które zachorują na raka szyjki macicy, była wcześniej zakażona wirusem, a przez lata nie wiedziały o tym, ponieważ infekcja nie dawała objawów.
- Raka odbytu – 90% przypadków również związane jest z HPV. Choć temat ten bywa wstydliwy, rak odbytu jest poważnym zagrożeniem i rośnie liczba zachorowań, zwłaszcza wśród osób aktywnych seksualnie.
- Nowotwory głowy i szyi – około 1 na 3 przypadki raka w tych okolicach spowodowane są HPV. Zakażenie może dotyczyć gardła, języka czy migdałków.
- Raka pochwy i sromu – prawie połowa przypadków tego typu nowotworów to efekt zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego.
- Raka prącia – również ponad połowa przypadków nowotworów tego obszaru to wynik infekcji HPV.
Warto dodać, że wirus HPV często przez wiele lat pozostaje w organizmach ludzi bezobjawowo. Zakażenie może być utajone i nie dawać żadnych objawów, a dopiero po wielu latach, pojawią się zmiany,
które mogą prowadzić do nowotworu.
Jak chronić się przed HPV?
Na szczęście mamy kilka skutecznych sposobów na ochronę przed HPV. Dzięki szczepionkom, regularnym badaniom i świadomym wyborom zdrowotnym możemy znacznie zmniejszyć ryzyko zakażenia i rozwoju nowotworów.
- Szczepienia przeciwko HPV
Szczepionka przeciwko HPV to jedna z najlepszych metod ochrony. Chroni przed najgroźniejszymi typami wirusa, które wywołują raka. W Polsce szczepienie jest dostępne bezpłatnie dla dziewcząt i chłopców w wieku 9-14 lat. Im wcześniej zostaniesz zaszczepiony, tym lepsza ochrona – przed kontaktem z wirusem. Ale uwaga! Nie tylko dziewczęta powinny się szczepić. Chłopcy również są zagrożeni nowotworami związanymi z HPV, takimi jak: jak rak odbytu czy rak prącia, dlatego szczepienia są dla wszystkich.
2. Badania przesiewowe
Regularne badania, takie jak cytologia czy test HPV, pozwalają na wczesne wykrycie zmian, które mogą prowadzić do raka. Wczesna diagnoza daje ogromną szansę na całkowite wyleczenie i zapobiega rozprzestrzenianiu się choroby.
3. Świadome wybory seksualne
HPV przenosi się głównie drogą kontaktów seksualnych. Choć nie możemy całkowicie uniknąć ryzyka zakażenia, stosowanie prezerwatyw oraz ograniczenie liczby partnerów seksualnych mogą pomóc zmniejszyć to ryzyko.
Kiedy i jak zaszczepić dziecko?
Szczepienie przeciw HPV jest zalecane dla wszystkich dzieci w wieku 9-14 lat. Jest to najlepszy czas na zaszczepienie, zanim dziecko rozpocznie życie seksualne i stanie się narażone na zakażenie. W Polsce dostępne są dwie szczepionki, które chronią przed najgroźniejszymi typami wirusa.
Jak zapisać się na szczepienie?
To naprawdę proste! Możesz umówić wizytę:
- Przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP),
- Przez aplikację mojeIKP,
- Dzwoniąc na infolinię +48 800 100 101,
- Bezpośrednio w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).
Program szczepień realizowany jest także w szkołach. Od października do końca stycznia podanych zostało ponad 200 tys. szczepionek przeciw HPV, 1/3 z nich - w szkole. Do programu szczepień
włączyło się ok. 36% placówek.
Szczepienie składa się z dwóch dawek, podawanych w odstępie 6-12 miesięcy. Ważne, by dziecko było zdrowe w dniu szczepienia, więc upewnij się, że nie ma żadnych objawów infekcji.
Inne kraje, takie jak Dania, Szwecja czy Australia, osiągnęły znaczne sukcesy w eliminowaniu HPV dzięki szeroko zakrojonym programom szczepień. W krajach tych, dzięki wysokiemu poziomowi wyszczepialności, odnotowano wyraźny spadek zachorowań na raka szyjki macicy i inne nowotwory związane z HPV.
Dlaczego warto rozmawiać o HPV?
Dzięki świadomości i odpowiedniej profilaktyce możemy uniknąć poważnych chorób. Mamy narzędzia, które pomagają nam walczyć z wirusem – szczepienia, badania i edukacja.
Warto jednak pamiętać, że w Polsce, mimo postępów, nadal istnieje potrzeba zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat wirusa HPV i jego powiązań z nowotworami. Szczepienia muszą stać się bardziej powszechne, aby osiągnąć efekty porównywalne do tych, które widzimy np. w krajach skandynawskich.
Jakie zmiany są potrzebne?
Jak podkreślają specjaliści, którzy zajmują się wdrażaniem programów profilaktycznych, program szczepień w Polsce odnosi sukcesy, ale konieczne jest dalsze zwiększanie świadomości na temat HPV, zarówno wśród rodziców, jak i wśród lekarzy. Wciąż istnieje spora grupa rodziców, którzy nie są przekonani do szczepień, z powodu dezinformacji lub niepełnej wiedzy na temat korzyści płynących z ochrony przed HPV.
Wielu ekspertów podkreśla, że warto rozszerzyć program szczepień na starsze grupy wiekowe, takie jak uczniowie szkół średnich, którzy także mogą skorzystać z ochrony przed HPV, a ich poziom świadomości zdrowotnej jest zazwyczaj wyższy.
Nie zapominajmy, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Im wcześniej podejmiemy odpowiednie kroki, tym większe mamy szanse na zdrowie w przyszłości. Tak więc, nie czekaj – szczep się, badaj i chroń siebie
oraz swoich bliskich!
Udostępnij ten artykuł, by szerzyć wiedzę na temat HPV i ochrony przed nowotworami! Razem możemy zrobić różnicę!
