10–11 października 2025 r. Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy gości uczestników pierwszej edycji konferencji „Patologia Nowej Generacji”.
To wydarzenie poświęcone jest cyfryzacji, automatyzacji i wykorzystaniu sztucznej inteligencji (AI) w diagnostyce patomorfologicznej – kierunkom, które całkowicie zmieniają oblicze współczesnej patologii.
Organizatorem konferencji jest Zakład Patologii Nowotworów i Patomorfologii Centrum Onkologii w Bydgoszczy - pierwszy i jak dotąd jedyny w Polsce w pełni scyfryzowany zakład patomorfologii
(od stycznia 2024 r.). W całej Europie podobnych laboratoriów jest zaledwie kilkadziesiąt – co pokazuje, jak wyjątkową pozycję w tej dziedzinie zajmuje bydgoski ośrodek.
Za tę pionierską inicjatywę prof. dr hab. Łukasz Szylberg, koordynator Zakładu, otrzymał wyróżnienie podczas ostatniej gali Nagród Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Bydgoszcz przeciera szlaki cyfrowej patologii
„Zainspirowaliśmy się kongresami zagranicznymi i chcemy pokazać, że w patomorfologii również następuje dynamiczny rozwój technologiczny. W naszych rękach jest nowa generacja narzędzi diagnostycznych”
– mówi prof. Łukasz Szylberg, kierownik Zakładu Patologii Nowotworów i Patomorfologii, pomysłodawca i gospodarz konferencji.
Jak podkreśla profesor, cyfrowa patologia to nie tylko prosta wymiana mikroskopu na skaner, to głęboka transformacja całego procesu pracy:
„To jest zmiana ścieżki postępowania z materiałem, organizacji laboratorium i sposobu pracy lekarzy. Wymagała od nas ogromnej nauki, cierpliwości i współpracy całego zespołu. Ale efekt jest tego wart
– dziś wiemy, że tak wygląda przyszłość diagnostyki nowotworowej.”
Jak cyfryzacja zmieniła pracę patologów
Ponad rok od pełnego wdrożenia cyfrowego systemu w Zakładzie Patologii i Patomorfologii Centrum Onkologii w Bydgoszczy widać ogromne korzyści.
Czas oczekiwania na wynik skrócił się nawet o połowę .
„Wszystkie preparaty są w formie cyfrowej, więc konkretne wyniki możemy przekazywać między lekarzami jednym kliknięciem. Nie ma już przenoszenia szkiełek, a archiwalne preparaty są zawsze dostępne”
– wyjaśnia prof. Łukasz Szylberg. „Dzięki temu diagnostyka jest szybsza, bardziej precyzyjna, a praca całego zakładu – efektywniejsza i lepiej zorganizowana.”
W obrazach cyfrowych można mierzyć struktury i biomarkery z dokładnością do mikrometra. To przekłada się na wyższą jakość rozpoznań i lepsze dopasowanie terapii onkologicznych.
Cyfrowa archiwizacja z kolei eliminuje ryzyko zagubienia preparatów i umożliwia błyskawiczne konsultacje między ośrodkami.
Trudny proces i ludzki wymiar cyfrowej transformacji
Wdrożenie cyfrowej patologii było dużym wyzwaniem technicznym, organizacyjnym i psychologicznym.
„Największym problemem zawsze jest tzw. czynnik ludzki” – przyznaje dr Justyna Durślewicz, koordynator Zespołu Laboratoryjnego. „Lekarze z wieloletnim doświadczeniem, przyzwyczajeni do mikroskopu, musieli nauczyć się pracy na ekranie. Ale wprowadzaliśmy to krok po kroku. Po kilku miesiącach nikt już nie chciał wracać do starych metod.”
Jako pionierzy wdrażania cyfryzacji pracownicy Zakładu musieli samodzielnie wypracować wiele procedur – od walidacji sprzętu po integrację systemów IT i bezpieczeństwo danych pacjentów.
„Nie było w Polsce kogo zapytać. Budowaliśmy doświadczenie od podstaw, inspirując się m.in. szwedzkimi rozwiązaniami, które obserwowałem podczas stażu w Lund” – wspomina prof. Szylberg.
Rekomendacje dla cyfryzacji patologii w Polsce
Na podstawie doświadczeń bydgoskiego ośrodka powstał zestaw rekomendacji dla laboratoriów, które chcą przejść proces cyfryzacji. Konferencja w Centrum Onkologii w Bydgoszczy jest okazją, by się nim dzielić.
Jak mówi prof. Szylberg:
„Najważniejsza zasada brzmi: nie gorzej niż wcześniej. Wdrożenie cyfrowej patologii nie może obniżyć jakości diagnostyki. Musi być przemyślane, standaryzowane i dostosowane do możliwości danego ośrodka.”
Wśród kluczowych wskazówek znalazły się:
- standaryzacja procesu laboratoryjnego,
- automatyzacja przygotowania preparatów,
- pełne przeszkolenie personelu,
- zapewnienie stabilnego wsparcia IT i serwerów danych,
- stopniowe wdrażanie, pozwalające zespołom na adaptację.
AI i współpraca międzynarodowa
Dzięki pełnej cyfryzacji bydgoski zakład stał się partnerem dla prestiżowych ośrodków naukowych z Holandii, Szwecji i Stanów Zjednoczonych.
„To jedna z największych wartości całego procesu – dziś jesteśmy zapraszani do udziału w międzynarodowych projektach naukowych, badaniach klinicznych i testach algorytmów AI” – mówi prof. Szylberg.
„Polska, a w szczególności Bydgoszcz, zaczyna być widoczna na mapie światowej patologii cyfrowej.”
Cel konferencji i uczestnicy
Konferencja „Patologia Nowej Generacji” to wydarzenie, które ma pokazać, że współczesna patomorfologia nie opiera się już wyłącznie na klasycznej mikroskopii, lecz przechodzi głęboką transformację technologiczną – obejmującą cyfryzację, automatyzację oraz wdrażanie sztucznej inteligencji (AI) w proces diagnostyczny.
W wydarzeniu biorą udział m.in.:
- prof. dr hab. Marszałek Andrzej - Konsultant Krajowy w dziedzinie patomorfologii,
- prof. dr hab. n. med. Andrzej Mróz - Prezes Polskiego Towarzystwa Patologów,
- kierownicy wiodących zakładów patomorfologii z Warszawy, Krakowa, Łodzi, Lublina i Poznania,
„To nie jest zamknięte grono, ale ludzie, którzy faktycznie mają wpływ na zmiany w polskiej patologii” – podkreśla dr Durślewicz.„Celem jest nie tylko wymiana doświadczeń, ale też stworzenie wspólnej platformy do wdrażania cyfrowych rozwiązań w innych ośrodkach i promowanie nowoczesnych technologii w diagnostyce.”
Organizatorzy, zespół Zakładu Patologii Nowotworów i Patomorfologii Centrum Onkologii w Bydgoszczy, chcą stworzyć platformę wymiany doświadczeń pomiędzy liderami zmian w polskiej patologii, konsultantem krajowym, kierownikami jednostek diagnostycznych oraz ekspertami z uczelni i firm technologicznych.
Najważniejsze tematy konferencji
W programie znalazły się trzy główne sesje tematyczne:
- Patologia cyfrowa – strategia i wdrożenia,
- Patologia cyfrowa i sztuczna inteligencja w praktyce,
- Innowacje i przyszłość w diagnostyce patomorfologicznej.
Uczestnicy będą rozmawiać nie tylko o cyfryzacji, ale też o nowoczesnych metodach badawczych, takich jak elastografia optyczna, czyli obrazowanie tkanek na podstawie ich ucisku – rozwijana we współpracy
z fizykami z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
„Dlatego konferencja nazywa się Patologia Nowej Generacji, a nie tylko cyfrowa patologia – bo obejmuje cały spektrum innowacji, które będą kształtować medycynę przyszłości” – podsumowuje prof. Szylberg.
Polska na europejskiej mapie cyfryzacji
Podczas ostatniego kongresu w Wiedniu zaprezentowano dane, z których wynika, że w Niemczech działa zaledwie 1 na 400 w pełni cyfrowych laboratoriów, a w Austrii – ani jedno. Najbardziej zaawansowane są kraje skandynawskie, natomiast Polska dzięki bydgoskiemu Centrum Onkologii znalazła się w elitarnej grupie pionierów cyfrowej patologii w Europie.
„Cyfrowa patologia zwiększa precyzję, bezpieczeństwo i dostępność diagnostyki. To przyszłość, której nie da się zatrzymać” – mówi prof. Łukasz Szylberg.„Dzięki cyfryzacji i sztucznej inteligencji możemy szybciej diagnozować, lepiej leczyć i skuteczniej ratować życie. Właśnie o tym jest Patologia Nowej Generacji.”
Autor: Małgorzata Rogatty
