XIV Konferencja „Rak Odbytnicy — czego jeszcze nie wiemy?” w Centrum Onkologii w Bydgoszczy
14–15 listopada 2025 r. Centrum Onkologii w Bydgoszczy ponownie stało się centralnym miejscem dyskusji o jednym z najtrudniejszych obszarów współczesnej chirurgii — leczeniu raka odbytnicy.
XIV edycja konferencji „Rak Odbytnicy – czego jeszcze nie wiemy?” pokazała, jak dynamicznie rozwija się chirurgia kolorektalna i jak wiele wciąż jest do odkrycia.
To wyjątkowe wydarzenie, od lat organizowane przez prof. Wojciecha Zegarskiego - kierownika Katedry Chirurgii Onkologicznej i krajowego konsultanta w dziedzinie chirurgii onkologicznej, ponownie zgromadziło czołowych ekspertów z Polski i zagranicy, młodych chirurgów oraz specjalistów z wielu dziedzin onkologii.
Robotyka w centrum uwagi — transmisja na żywo i nowe technologie
Jednym z najważniejszych punktów tegorocznej edycji konferencji była pokazowa operacja robotyczna raka odbytnicy, transmitowana na żywo do sali obrad.
Jak podkreślił prof. Zegarski:
„Robotyka to większe powiększenie, większa precyzja i ewidentne korzyści dla pacjentów. W Oddziale Klinicznym Chirurgii Onkologicznej operujemy rocznie około 500 chorych z nowym rozpoznaniem raka jelita grubego, a 60% tych zabiegów wykonujemy techniką robotyczną. Do tego dochodzą operacje przeprowadzane techniką laparoskopową, w związku z tym ok. 75-80% zabiegów to operacje małoinwazyjne.”
Centrum Onkologii w Bydgoszczy jest dziś w Polsce liderem użycia robotów w leczeniu nowotworów, W Centrum Chirurgii Robotycznej pracują trzy systemy da Vinci, mamy największy w kraju zespół 15 certyfikowanych operatorów, który w tym roku wykona rekordową liczbę 1300 operacji robotycznych.
"Możemy pochwalić się największym doświadczeniem w naszym kraju i dlatego przyjeżdżają do nas chirurgi z innych miast, żeby zdobywać wiedzę w tym zakresie, a nawet z zagranicy. W tym roku w szkoleniu uczestniczył m.in. prof. Algimantas Tamelis z Litwy, który dopiero wdraża chirurgię robotyczną w swoim ośrodku. To doświadczony chirurg, operuje świetnie techniką laparoskopową, ale przyjeżdża do nas uczyć się podstaw chirurgii robotycznej. Będziemy go proktorować, czyli uczyć, jak rozwinąć tę chirurgię na Litwie"- wyjaśnia prof. Zegarski.
Robot lepszy niż laparoskopia? Wyniki badań jedno- i wieloośrodkowych
Podczas konferencji przedstawiono również rezultaty badań porównawczych. Zespół prof. Zegarskiego przeanalizował wyniki 300 operacji — 150 robotycznych i 150 laparoskopowych — wykonanych przez tych samych czterech chirurgów.
Wyniki?
„Operacje robotyczne wypadają lepiej niż laparoskopowe. Mają mniej powikłań, a pacjenci szybciej wracają do życia” — podkreślił prof. Zegarski.
Jeszcze większe wrażenie robią dane z badania wieloośrodkowego — 600 operacji robotycznych wykonanych wspólnie przez polskie centra. Minimalna liczba powikłań i bardzo wysoka jakość życia pacjentów pokazują, że Polska może być wzorem w rozwoju robotyki.
Personalizacja leczenia — klucz do nowoczesnej onkologii
Prof. Andrzej Rutkowski – prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej podkreślił, że w leczeniu raka odbytnicy kierunek na najbliższe lata jest jasny: indywidualizacja leczenia.
„Nie chodzi o to, by operować każdego pacjenta robotem. Chodzi o to, by dobrać metodę optymalną dla konkretnej osoby. Pierwsza operacja decyduje o wyniku onkologicznym — musi ją wykonać najbardziej doświadczony chirurg w danej technice” - zaznaczył.
Ekspert zwrócił uwagę, że nowoczesne metody nie eliminują klasycznej chirurgii — każda technika ma swoje miejsce, a prawdziwym wyzwaniem jest odpowiedni dobór sposobu leczenia.
Dlaczego rak odbytnicy jest tak trudny? Anatomia, powikłania, jakość życia
Prof. Wiesław Tarnowski - prezes Towarzystwa Chirurgów Polskich, trafnie nazwał chirurgię odbytnicy „trudną chirurgią”.
„Odbytnica to plątanina nerwów, naczyń i struktur, które łatwo uszkodzić. Źle przeprowadzona operacja może prowadzić do trwałych powikłań, np. zaburzeń funkcji seksualnych. Chirurgia robotyczna pozwala nam zejść głęboko i precyzyjnie — to prawdziwy kosmos.”
Eksperci podkreślili także, że to właśnie jakość operacji — jej precyzja i minimalna inwazyjność — decydują dziś nie tylko o przeżyciu pacjenta, ale również o jego funkcjonowaniu po leczeniu.
Rak odbytnicy — wciąż wiele białych plam
Choć postęp technologiczny jest ogromny, jak przypomniał prof. Marek Szczepkowski - kierownik Kliniki Chirurgii Kolorektalnej, Ogólnej i Onkologicznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
w Warszawie, konferencja nieprzypadkowo nosi nazwę „Czego jeszcze nie wiemy?”:
„Niezależnie od dynamicznego rozwoju chirurgii kolorektalnej, nadal istnieje wiele białych plam. Rak odbytnicy to najtrudniejszy problem w całej chirurgii jelita grubego.”
Dlaczego?
– to najbardziej dystalny odcinek jelita,
– często lokalizacja guza jest bardzo niska,
– stawką jest zachowanie zwieraczy i uniknięcie stałej stomii.
Tymczasem liczba zachorowań na raka jelita grubego stale rośnie. W Polsce diagnozuje się ok. 20 tys. nowych przypadków rocznie, a eksperci zapowiadają dalszy wzrost.
Single-port — kolejny krok w robotyce
Jedną z nowości zaprezentowanych podczas konferencji była platforma da Vinci Single Port, umożliwiająca wykonanie całej operacji przez jedno wejście do jamy brzusznej.
„To rozwiązanie trudniejsze chirurgicznie, ale bardzo korzystne dla pacjentów — tylko jeden otwór, wysoka precyzja, doskonałe zastosowanie, np. w operacjach miednicy małej czy resekcjach małych guzów odbytnicy” — mówił prof. Zegarski.
Polska w światowej czołówce
Konferencja ponownie udowodniła, że Polska — a szczególnie ośrodek bydgoski — staje się jednym z europejskich liderów robotyki onkologicznej.
Jak podkreślił prof. Tarnowski:
„Kiedyś jeździliśmy za granicę, żeby się uczyć. Dziś to u nas chirurdzy mają najlepsze miejsce do doskonalenia umiejętności.”
Wspólna nauka, wspólna misja
Tegoroczna edycja konferencji pokazała, że rozwój chirurgii raka odbytnicy zależy nie tylko od technologii, ale przede wszystkim od:
- współpracy zespołów,
- wymiany doświadczeń,
- badań wieloośrodkowych,
- szkolenia kolejnych pokoleń chirurgów,
- i odważnego wdrażania innowacji.
To właśnie dzięki takim spotkaniom, jak konferencja „Rak Odbytnicy — czego jeszcze nie wiemy?”, pacjenci w Polsce mogą liczyć na leczenie na absolutnie światowym poziomie.
Autor:Małgorzata Rogatty
