Codziennie ponad 50 Polek dowiaduje się, że wykryto u nich raka piersi. To najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet – choroba, która wciąż zbiera tragiczne żniwo, choć w wielu przypadkach można jej zapobiec
lub skutecznie ją wyleczyć, jeśli zostanie wcześnie wykryta.
15 października, w Europejskim Dniu Walki z Rakiem Piersi przypominały o tym także dzieci z „Dobrego Przedszkola 2” w Bydgoszczy, które odwiedziły Centrum Onkologii w Bydgoszczy, by dodać Paniom otuchy
i wręczyć im wykonane przez siebie różowe kwiatki i wstążki – symbol walki z rakiem piersi, znak edukacji, nadziei i solidarności z osobami dotkniętymi tą chorobą.
Ogromną rolę profilaktyki w walce z rakiem piersi podkreślają w tym dniu nasi specjaliści w mediach ogólnopolskich i lokalnych.
Rak piersi – poważny problem zdrowotny
Prof. Tomasz Nowikiewicz – koordynator Oddziału Klinicznego Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej alarmuje - każdego roku na świecie niemal 2,5 miliona kobiet słyszy diagnozę - rak piersi, a blisko 700 tysięcy pań z tym nowotworem przegrywa walkę z chorobą. W Polsce liczba zachorowań przekracza 22 tysiące rocznie – to oznacza, że co dziesiąta Polka w ciągu życia może zachorować na ten nowotwór.
„Rak piersi to choroba, o której mówi się wciąż zbyt rzadko i najczęściej tylko w październiku – Miesiącu Świadomości Raka Piersi. Tymczasem o profilaktyce powinniśmy mówić przez cały rok” – zaznacza profesor.
Choć nowotwór ten kojarzony jest głównie z kobietami, chorują także mężczyźni – to jeden przypadek na około 100–150 zachorowań.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Rak piersi to nowotwór złośliwy czyli jego komórki mają zdolność naciekania tkanek i dawania przerzutów. Najczęściej rozwija się z nabłonka przewodów mlecznych (rak przewodowy) lub pęcherzyków gruczołowych (rak zrazikowy). Jak tłumaczy prof. Nowikiewicz, przyczyn zachorowania jest wiele – od uwarunkowań genetycznych po styl życia.
30%–40% przypadków można przypisać czynnikom środowiskowym i żywieniowym: niezdrowej diecie, nadwadze, otyłości, nadużywaniu alkoholu czy braku aktywności fizycznej.
„Ten rak żywi się m.in. naszymi złymi nawykami. Zdrowie mamy w dużym stopniu we własnych rękach” – mówi profesor.
Około 5–10% przypadków ma tło genetyczne. Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 znacząco zwiększają ryzyko zachorowania, a w rodzinach, w których występowały przypadki raka piersi, wskazana jest konsultacja w poradni genetycznej.
Dlaczego coraz częściej chorują młode kobiety?
Rak piersi najczęściej rozpoznawany jest u kobiet w wieku 50-69 lat, ale coraz częściej chorują dużo młodsze kobiety, w wieku 30–40 lat, a nawet młodsze.
„Mutacje genetyczne, stres, zanieczyszczenie środowiska czy zaburzenia hormonalne sprawiają, że choroba pojawia się znacznie wcześniej. Już nie dziwią nas zachorowania u trzydziestokilkulatek, a zdarzają się również przypadki u kobiet dwudziestoletnich, a nawet nastolatek” – mówi prof. Nowikiewicz.
Najmłodsza pacjentka, u której w bydgoskim Centrum zdiagnozowano raka piersi, miała 16 lat.
Objawy, które powinny zaniepokoić
Większość kobiet wykrywa chorobę dopiero wtedy, gdy pojawiają się objawy. Najczęstsze z nich to:
- wyczuwalne zgrubienie lub guzek w piersi,
- asymetria lub zmiana kształtu piersi,
- zmiany skóry – zaczerwienienie, pogrubienie, obrzęk,
- wydzielina z brodawki, zwłaszcza krwista lub brunatna.
„Nie każdy guzek to rak, ale czekanie i lekceważenie objawów może kosztować utratę piersi, a czasem życia. Każda zmiana wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej” – apeluje profesor.
Nowoczesne leczenie – coraz więcej operacji oszczędzających
Dzięki postępowi medycyny leczenie raka piersi jest dziś znacznie mniej okaleczające niż jeszcze kilkanaście lat temu. W Centrum Onkologii w Bydgoszczy coraz więcej pacjentek kwalifikuje się do operacji oszczędzających pierś – tzw. BCT (breast conserving therapy).
„Od kilku lat , na podstawie badań naukowych wiemy, że leczenie oszczędzające jest nie tylko tak samo skuteczne jak mastektomia, ale nawet o kilka, a czasem kilkanaście procent bardziej efektywne – oczywiście w przypadkach, gdy obie metody są możliwe do zastosowania” – wyjaśnia prof. Nowikiewicz.
Warunkiem możliwości takiego leczenia jest jednak wczesne wykrycie nowotworu, dlatego tak ważne są badania profilaktyczne.
Profilaktyka – szansa na życie
Niestety, w Polsce na badania mammograficzne zgłasza się zaledwie 30–40% uprawnionych kobiet. Dla porównania – w krajach skandynawskich uczestnictwo w programach przesiewowych sięga 90%.
Tam, gdzie kobiety regularnie wykonują mammografię, wyleczalność raka piersi przekracza 90%. W Polsce wynosi ona około 77–78%.
„To właśnie profilaktyka daje największą szansę na trwałe wyleczenie. Drogie Panie, dajcie sobie tę szansę!” – apeluje profesor.
Bezpłatne badania mammograficzne
W ramach programu profilaktycznego zapraszamy do Centrum Onkologii oraz do naszego mammobusu wszystkie kobiety w wieku 45–74 lat na bezpłatne badania mammograficzne, wykonywane raz na dwa lata – bez skierowania.
Można się na nie zapisać osobiście w rejestracji w Zakładzie Profilaktyki i Promocji Zdrowia, budynek D, ul. I. Romanowskiej 2 w Bydgoszczy albo telefonicznie, pod numerem: 52 374 35 66
Można też skorzystać z Centralnej e-Rejestracji przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP) na www.pacjent.gov.pl lub aplikację mobilną mojeIKP.
Przypominamy też, że w październiku Miesiącu Świadomości Raka Piersi, Centrum Onkologii jako partner merytoryczny dołączyło do akcji „Siła KobieTy”, organizowanej przez Polska Press Sp. z o.o., wydawcę „Expressu Bydgoskiego”, „Gazety Pomorskiej”i „Nowości – Dziennika Toruńskiego”, przy współudziale Urzędu Marszałkowskiego. W ramach tego projektu, na specjalnie dedykowanej stronie:
https://pomorska.pl/silakobiety/re, pojawiają się podcasty poświęcone profilaktyce, diagnostyce i leczeniu chorób nowotworowych z udziałem specjalistów Centrum Onkologii w Bydgoszczy. W październiku do projektu zaproszeni zostali:
- Dr Magdalena Kowalkowska - zastępca koordynatora Oddziału Klinicznego Ginekologii Onkologicznej (3 października),
- Dr Tomasz Mierzwa – koordynator Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia (10 października),
- Lek. Józef Dziedzic – ginekolog z Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia (17 października),
- Dr hab. Tomasz Nowikiewicz, prof. UMK – koordynator Oddziału Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej (24 października) .
Zapraszamy do śledzenia naszych podcastów!
Autor: Małgorzata Rogatty
